به گزارش خبرگزاری حوزه، در ابتدای نشست علمی " کرونا و تغییرات کلان فرهنگی" به عنوان یکی از سلسله نشست‌های "کرونا و زندگی مؤمنانه" که چهارشنبه‌شب به همت دانشگاه پردیس فارابی و جهاد دانشگاهی قم برگزار شد، دکتر نادری گفت: هدف اصلی بحث متمرکز بر چالش‌های دو تمدن رقیب در حال گذار به دوره جدیدتر است، یعنی از یک‌سو حوزه تمدن غرب را داریم که ظاهراً با ظهور فناوری‌های جدید و چالش‌ها و بحران‌های نظام سرمایه‌داری به عصر جدیدتری ورود می‌کند.
رئیس مرکز اسلامی کشور سوئد ادامه داد:در بیانیه گام دوم توسط مقام معظم رهبری آمده ما شاهد ظهور تمدن جدید اسلامی هستیم، ادامه داد: حوزه تمدنی برخاسته از جهان‌بینی علمی و اومانیسم به‌واسطه دستیابی به فناوری‌های نوین باقابلیت‌های خاص در حال ورود به دوره تمدن پساصنعتی است؛ یعنی اتفاقی که یک‌بار در قرن ۱۷ افتاد والان دوباره به‌واسطه رشد دانش و فناوری و عوامل دیگر در حال گذار به یک دوره جدید هستند.
وی افزود: نظام سرمایه‌داری در جهت بحران‌های ادواری خودش خواهان تعجیل در به‌کارگیری فناوری‌های نوین هستند لذا این فناوری‌ها نیاز به مقبولیت جهانی دارند و به همین دلیل پیوست فرهنگی مطرح می‌شود؛ کرونا و ویروس‌هایی از این قبیل به لحاظ فرهنگی جزء ارتباطات این پیوست فرهنگی تلقی می‌شوند.
نادری بیان کرد: رهبری از طریق بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی با تأکید بر تولید دانش و فناوری‌های نوین با محوریت ارزش‌های متعالی، بحث تمدن جدید اسلامی را مطرح می‌کنند که در واقع راهبرد جهان اسلام مشخص می‌شود.
رئیس مرکز اسلامی کشور سوئد در ادامه با بیان اینکه آیا هر سؤالی مطرح‌شده، چالش محسوب می‌شود؟ گفت: هر چیزی که توان، مشروعیت، حقانیت انسان، عقاید، باورها و نظام‌های اجتماعی مرتبط را از نظر کیفیت و کمیت میزان مسئولیت‌پذیری و پاسخ‌گویی افراد و دستگاه‌ها را زیر سؤال ببرد، چالش نام دارد.
این پژوهشگر مسائل فرهنگی عنوان کرد: اگر چالش مدیریت شود نشان از قوت دارد و اگر برخلاف این باشد نشان از ضعف‌ها دارد؛ اگر این ضعف‌ها برطرف نشود تهدیدها مطرح می‌شوند و اگر تهدیدها مدیریت نشوند مشکل و مسائل مختلف ایجادشده و اگر این مسائل عمق و دامنه گسترده پیدا کنند نشان از بحران دارد.
وی با اشاره به اینکه عمق و دامنه این چالش‌ها می‌تواند در سطح ملی، محلی، منطقه‌ای و جهانی مطرح شود، تصریح کرد: در همین راستا اگر به مرحله بحران برسیم درواقع اعتماد و مسئولیت‌پذیری افراد و نهادهای اجتماعی زیر سؤال می‌رود؛ لذا بحث سرمایه اجتماعی قربانی می‌شود یعنی افراد اعتماد و امیدشان را نسبت به سیستم، نهادها ساختار، افراد و تفکر حاکم از دست می‌دهد و یک وضعیت بحرانی برای سیستم ایجاد می‌شود.
نادری با اشاره به مفهوم راهبردی، گفت: راهبرد به مفهوم استراتژیک و یا تاکتیک یعنی اینکه سیاست و هدف کلی و طرحی دارید که تمام زیرساخت‌ها و زیرسیستم‌ها را در برمی‌گیرد و یک راهبرد برای اینکه تحقق پیدا کند ممکن است از تاکتیک‌های مختلف استفاده شود . لذا اگر بحث‌ها چندوجهی و راهبردی هستند و ما باید در سطح راهبردی تحلیل کنیم خود این‌یک چالشی ایجاد می‌کند که ممکن است تخریب شود و در خیلی از حوزه‌ها در بلندمدت به بحران می‌کشد و مسائلی را ایجاد می‌کند
رئیس مرکز اسلامی کشور سوئد اظهار کرد: به‌عنوان مثال آمریکا علیه ایران یک راهبرد کلان دارد و می‌خواهد کاری کند که مواضع ظالمانه خودش را تحمیل کند و ایران کوتاه بیاید و به این منظور از تاکتیک‌های مختلف استفاده می‌کند، جایی تحریم می‌کند و جای دیگر اخلال در سیستم سیاسی ایجاد می‌کند و در جایی ترور انجام می‌دهد و یا توسط دست‌نشانده‌های خود اقدامات نظامی محدودی را انجام دهد.
وی ادامه داد: وقتی تغییر و شکل‌گیری حوزه تمدنی مطرح می‌شود باید بتوانیم بین تاکتیک‌ها و راهبردها تفاوت قائل شویم و لذا انرژی‌مان را معطوف به راهبردها کنیم. باید مبحث تاکتیکی را مرتبط با آن راهبرد اصلی کنیم یعنی بحث‌های مطرح‌شده را چندوجهی ببینیم چون نگاه به یک زاویه خاص انرژی و توان را می‌گیرد.
نادری با اشاره به اینکه ممکن است عده‌ای بگویند، کرونا ویروس و فرهنگ چه ارتباطی با هم دارد؟ ابراز کرد: در فرهنگ بحثی به نام پیشران‌ها، پس‌ران‌ها و عوامل تغییر اساسی در فرهنگ داریم. یعنی عواملی که به‌یک‌باره ممکن است یک فرهنگ را تحت تأثیر جدی قرار دهند و یک دسته از عوامل شناختی و نرم هستند و عوامل دیگر سخت هستند.
وی ادامه داد: در عوامل شناختی و نرم بحث بنیان‌گذاری جهان‌بینی‌ها مطرح است و جهان‌بینی دینی شکل می‌گیرد مثلا شخصی مؤسس و بنیان‌گذار یک دین است یا عرفا بنیان‌گذار جهان‌بینی عرفانی می‌شوند یا در جهان‌بینی علمی نقش دانشمندان برجسته است.
رئیس مرکز اسلامی کشور سوئد اضافه کرد: عوامل سخت به‌یک‌باره افراد را مجبور به پذیرش یک نگرش می‌کنند و از این عوامل بر اساس واقعیت‌های تاریخی می‌توانیم به سیل، زلزله بیماری و قحطی و خشک‌سالی و جنگ اشاره‌کنیم؛ ویروس کرونا نیز جزئی از موارد بیماری و از عوامل سخت است و در نگرش افراد تغییر ایجاد کرده و منفعل می‌کند.
وی با اشاره به اینکه وقتی از فرهنگ صحبت می‌شود منظور عموم مردم با عقاید مختلف، سطح دانش و تجارب مختلف سخن به میان می‌آید، اظهار کرد: ویروس کرونا ماهیت تاکتیکی دارد و به یک حوزه خاص حمله کرده ولی در حقیقت تأمین‌کننده بخشی از یک هدف و راهبرد است؛ تمدن غرب با ویژگی‌های خود و تفکر اومانیست یو مبتنی بر روش‌های علمی به جایی رسیده که به دنبال گذار به دوره دیگری است و به دنبال آوردن فناوری‌های جدیدی است تا روش زیست مردم و نگرش‌ها را تغییر دهد.
نادری با تأکید بر اینکه انسان‌ها در مقابل تغییر مقاومت می‌کنند، ابراز کرد: رسانه‌ها، نخبگان و فشار از عوامل سخت و یا نرم هستند که با آن می‌توان تغییر ایجاد کرد.
رئیس مرکز اسلامی کشور سوئد با اشاره به اینکه روی تمدن اسلامی مطرح‌شده توسط مقام معظم رهبری کار چندانی صورت نگرفته و در این زمینه نیاز به تحقیقات جدی داریم، بیان کرد: در برهه‌ای از تاریخ قرار داریم حوزه تمدنی نوظهور و رقیب و یکی حوزه با سابقه بالا به فناوری‌هایی رسیده و این دو به هم دیگر فشار تمدنی می‌آوردند و نقش دانشگاه و حوزه و نخبگان در این مهم بسیار تأثیرگذار است.
وی افزود: فرهنگ دارای دولایه شناختی و عینی است و هرکدام از این لایه‌ها تقسیم‌بندی‌هایی دارد، پدیده فرهنگ مانند ستون سنگی است و اگر یک‌لایه را جدا کنیم همین یک‌لایه از همین لایه‌ها تشکیل‌شده و یک عقبه ذهنی و شناختی و حالت عینی دارد.
نادری ادامه داد: جهان‌بینی، ایدئولوژی، ارزش‌ها، باورها، آداب، سنن، نگرش‌ها، روش زیست، هنر، ادبیات و نهادهای اجتماعی سیاسی به فرهنگ مرتبط هستند؛ در حقیقت با استفاده از عنصر خلاقیت، دانش و فناوری می‌توانیم یک فرهنگ را تبدیل به تمدن کرد و وقتی فرهنگ تبدیل به تمدن می‌شود که بتواند فناوری‌های نوین و دستاوردهای تأثیرگذاری را عرضه کند.
رئیس مرکز اسلامی کشور سوئد در پایان یادآورشد: در لایه ذهنی فرهنگ در حقیقت جهان‌بینی قرار دارد و جهان‌بینی را قلب فرهنگ و اتاق فرمان فرهنگ می‌گویند و اگر طبقه‌بندی کلان انجام دهیم پدیده‌ها به جهان‌بینی مکانیک یا ارگانیک تقسیم می‌شوند.
